Izah edeyim nedir ?

Melis

New member
“İzah Edeyim Nedir?” Eğlenceli Bir Forum Başlangıcı

Merhaba dostlar,

Bugün hepimizin diline pelesenk olmuş, kimi zaman bir espri, kimi zaman bir ciddiyet ifadesi olarak kullandığımız o sihirli cümleye değineceğim: “İzah edeyim”. Günlük konuşmalarda bazen kendimizi savunurken, bazen de karşı tarafı güldürmek için bu ifadeyi kullanırız. Ama işin ilginci, bu iki kelime aslında insanın iletişim kurma biçimi hakkında bize çok şey söylüyor. Çünkü “izah etmek” sadece açıklamak değildir; aynı zamanda strateji kurmak, duyguları anlamak ve bir köprü inşa etmektir.

Şimdi gelin, bu basit görünen ama derinlikli tabirin arka planına biraz mizah, biraz bilim, biraz da sosyal gözlem katarak dalalım.

---

İzah Etmek: Dilimizin Stratejik Hamlesi

“İzah edeyim” dediğinizde, aslında karşınızdakine şunu söylüyorsunuz:

“Dur, seni ikna etmek üzere küçük bir planım var.”

Bu ifade, dilsel açıdan sadece bilgi vermek değil, aynı zamanda ikna süreci başlatmaktır. Retorik bilimine göre, açıklama yaparken üç temel unsur devreye girer:

- Logos (Mantık): Anlamlı ve düzenli bir açıklama sunmak.

- Ethos (Güven): Karşı tarafın sizin bilgi kaynağınıza güvenmesini sağlamak.

- Pathos (Duygu): Empati yaratıp samimi bir bağ kurmak.

“İzah edeyim” tam da bu üçlüyü tek hamlede devreye sokar. Bu yüzden çok sık kullanılan ve etkili bir cümledir.

---

Erkeklerin Stratejik Yaklaşımı

Forumlarda, tartışmalarda veya basit bir sohbet sırasında erkeklerin bu ifadeyi kullanışına dikkat edin. Erkekler genellikle “izah edeyim” derken:

- Çözüm odaklı bir strateji kurar.

- Açıklamayı adım adım, planlı bir şekilde yapar.

- Mantık zincirini öne çıkararak konuyu “çözüme kavuşturmayı” hedefler.

Örneğin, bir erkek “Kışın neden kazak giymelisin?” sorusuna şu şekilde yaklaşabilir:

“İzah edeyim; vücut ısısı havaya karışır, katmanlı giyinmek bu kaybı engeller, dolayısıyla kışın kazak giymek termodinamik açıdan zorunluluktur.”

Stratejik, analitik ve çözüm odaklı değil mi?

---

Kadınların Empati ve İlişki Odaklı Yaklaşımı

Kadınlar ise aynı ifadeyi kullanırken daha çok sosyal bağlara ve duygusal etkilerine odaklanır. Onların “izah edeyim” tarzı genellikle:

- Karşı tarafı kırmadan açıklama yapmak,

- Empati kurarak olayı daha anlaşılır hale getirmek,

- Sosyal ilişkileri kuvvetlendirecek bir bağ kurmak üzerine şekillenir.

Mesela aynı örneği kadın perspektifinden düşünelim:

“Kışın kazak giymelisin. İzah edeyim; annen üşümeni istemez, sen soğuk algınlığına yakalanırsan tüm ev huzursuz olur, üstelik kazakla sarılınca daha sıcak ve samimi hissedilir.”

Burada bilimsel doğrular elbette var, ama asıl vurgu duygular ve ilişkiler üzerine.

---

Mizahi Yönüyle “İzah Edeyim”

Tabii bu ifadeyi bazen ciddi ciddi değil, esprili şekilde de kullanıyoruz. Forumlarda sıkça rastlanan örneklerden biri:

“Abi bu bilgisayar niye açılmıyor?”

“İzah edeyim: Çünkü elektrik yok!”

Burada “izah edeyim” aslında konuyu daha da hafifletmek için mizahi bir giriş oluyor. Bu kullanım tarzı, insanların tartışmaları çatışmaya dönüştürmeden eğlenceli bir hale getirme ihtiyacının göstergesi.

---

Bilimsel ve Sosyal Bağlamda İfade Gücü

Psikoloji araştırmalarına göre, açıklama yapma ihtiyacı insan beyninde güvenlik duygusuyla bağlantılıdır. İnsan bir şeyi açıkladığında, hem kendini hem de karşısındakini daha güvende hisseder. Sosyolojide ise “izah edeyim” türünden ifadeler, topluluk içinde bilgi otoritesi kurmanın yollarından biri olarak görülür.

Bu açıdan bakıldığında erkeklerin stratejik ve çözüm odaklı yaklaşımı, bilgi otoritesini güçlendirmeyi hedefler. Kadınların empatik yaklaşımı ise sosyal uyumu artırır. İkisi birleştiğinde hem güvenilir hem de samimi bir iletişim ortaya çıkar.

---

Forum Soruları: Tartışmayı Canlandırmak İçin

Şimdi gelelim siz değerli forum sakinlerine birkaç soru:

1. Sizce “izah edeyim” ifadesi hangi durumda daha etkili olur; ciddi bir tartışmada mı yoksa eğlenceli bir sohbet anında mı?

2. Erkeklerin stratejik, kadınların empatik yaklaşımı sizce günlük hayatta fark edilir mi, yoksa bu sadece toplumsal bir genelleme midir?

3. Hiç “izah edeyim” diyerek başladığınız ama sonunu getiremediğiniz açıklamalar oldu mu?

4. Siz bu ifadeyi daha çok ikna etmek için mi, yoksa ortamı yumuşatmak için mi kullanıyorsunuz?

---

Sonuç: İki Kelimenin Gücü

“İzah edeyim” belki de dilimizdeki en işlevsel ve çok yönlü ifadelerden biridir. Bir yandan çözüm odaklı stratejik bir açıklamaya zemin hazırlar, diğer yandan empatik ve ilişki odaklı bir bağ kurar. Mizahi yönüyle tartışmaları yumuşatır, bilimsel yönüyle güven verir, sosyal yönüyle ilişkileri güçlendirir.

Sonuçta, iki kelimeyle hem ikna edebilir, hem güldürebilir, hem de bağ kurabilirsiniz. Belki de “izah edeyim” tam da bu yüzden kültürümüzde bu kadar sık kullanılan ve sevilen bir ifadedir.

Şimdi top sizde: Siz “izah edeyim” dediğinizde hangi rolü üstleniyorsunuz? Stratejik bir çözümleyici mi, empatik bir anlatıcı mı, yoksa ikisini birden harmanlayan bir arabulucu mu?
 
Üst